پیشگیری وضعی از جرم و تاثیر آن در کاهش جرم سرقت

چکیده:
سرقت از جمله جرایم مهم و شایعی است که از مصادیق بارز ناامنی به حساب می آید. این جرم علاوه بر امنیت عمومی، امنیت اجتماعی و اقتصادی شهروندان را نیز تهدید می کند. راههای پیشگیری از جرم از مباحث مهم جامعه شناختی و حقوقی محسوب می شود. پیشگیری وضعی یکی از سیاست های جنایی برای جلوگیری از سرقت می باشد. هدف پیشگیری وضعی، تحدید موقعیت های ارتکاب جرم است و به این دلیل از اهمیت ویژه برخوردار است که هزینه¬ی این نوع پیشگیری به مراتب کمتر از مجازات کیفری مجرمان است. این مقاله تحت عنوان پیشگیری وضعی از جرم و تاثیر آن در کاهش سرقت با روش کتابخانه و اسنادی انجام شده و درصدد آن است تدابیر پیشگیری وضعی در کاهش جرم به ویژه سرقت را تبیین و تشریح نماید.

کلمات کلیدی: جرم، سرقت، پیشگیری وضعی،آماج های جرم، فرصت مداری، بزهکار بالقوه، طراحی محیطی، تحدید موقعیت¬ها
فهرست مطالب:
عنوان صفحه
فصل اول ـ کلیات تحقیق 1
1-1: مقدمه 2
1-2: بیان مسأله 3
1-3: اهمیت وضرورت انجام تحقیق 4
1-4: پیشینه تحقیق 5
1-5: جنبه جدید ونوآوری در تحقیق 6
1-6: اهداف تحقیق 7
1-7: سوالات تحقیق 7
1-8: فرضیات تحقیق 7
1-9: تعریف واژه‌ها واصطلاحات به صورت مفهومی و عملیاتی 8
1-10: روش تحقیق 9
1-11: دشواری و محدودیت‌های تحقیق 9
1-12: ساختار تحقیق 10
فصل دوم ـ کلیات پیشگیری از جرم 11
2-1: معانی ومفاهیم واهمیت پیشگیری ازجرم 12
2-1-1: معانی لغوی واصطلاحی پیشگیری از جرم 12
2-1-1-1: معنی لغوی پیشگیری 12
2-1-1-2: مفهوم اصطلاحی پیشگیری 13
2-1-2: تعریف پیشگیری از جرم واهمیت پیشگیری از جرم 15
2-1-2-1: تعریف پیشگیری از جرم 15
2-1-2-2: اهمیت پیشگیری از جرم 16
2-2: تاریخچه پیشگیری از جرم 17
2-2-1: تاریخچه پیشگیری از جرم در جهان 17
2-2-2: تاریخچه پیشگیری از جرم در ایران 19
2-3: نقش اسلام و باورهای دینی در پیشگیری از جرم 21
2-3-1: پیشگیری از جرم در اسلام وآیات و روایات 21
2-3-2: پیشگیری وضعی ازجرم خصوصا سرقت از نگاه آموزه‌های اسلامی و قرآنی 24
2-4: انواع پیشگیری از جرم 28
2-4-1: انواع پیشگیری از جرم بر حسب تاریخ ظهور آن 28
2-4-1-1: پیشگیری متداول 28
2-4-1-2: پیشگیری جدید 31
2-4-2: تقسیم بندی بر اساس ماهیت اقدامات پیشگیرانه 32
2-4-3: انواع پیشگیری از جرم در رهنمود‌های سازمان ملل متحد 34
2-4-3-1: پیشگیری اولیه وپیشگیری از تکرار جرم 34
2-4-3-2: پیشگیری اجتماعی، وضعی و پیشگیری از جرایم سازمان یافته 35
فصل سوم: شیوه‌های پیشگیری وضعی وبازدارندگی درجرم سرقت 38
3-1: ویژگی‌ها واهداف ومبانی پیشگیری وضعی 39
3-1-1: ویژگی‌هاواهداف پیشگیری وضعی 39
3-1-1-1: ویژگی‌ها پیشگیری وضعی از جرم 39
3-1-1-2: اهمیت واهداف پیشگیری وضعی 41
3-1-2: مبانی پیشگیری وضعی از جرم 43
3-1-2-1: دیدگاه انتخاب عقلانی 43
3-1-2-2: نظریه فعالیت روزمره 44
3-1-2-3: نظریه الگوی جرم 46
3-2: فنون یا شیوه‌های پیشگیرانه وضعی 47
3-2-1: شیوه‌های مبتنی بر افزایش تلاش وزحمت ارتکاب جرم 48
3-2-2: شیوه‌های مبتنی بر افزایش خطرات قابل پیش بینی در ارتکاب جرم 50
3-2-3: کاهش منافع قابل پیش بینی از جرم یا همان سود حاصله 53
3-2-4: شیوه‌های مبتنی برکاهش تحریک بزهکاران 56
3-2-5: شیوه‌های از بین بردن بهانه‌ها 59
3-3: محافظت از آماج وبازدارندگی در پیشگیری وضعی از سرقت 61
3-3-1: حفاظت فیزیکی از آماج‌ها 61
3-3-2: حفاظت الکترونیکی از آماج‌های جرم 65
3-3-3: شناسایی اجناس در معرض خطر سرقت وپیشگیری ازوقوع سرقت آنها وراهبردهای پیشگیری از سرقت منازل وسرقت خودرو ولوازم داخل آن با بهره گیری از تکنیک‌های پیشگیرانه وضعی 70
3-3-3-1: شناسایی اجناس در معرض خطر سرقت و پیشگیری از وقوع آن 71
3-3-4: بازدارندگی در پیشگیری وضعی 75
فصل چهارم ـ پیشگیری وضعی محیطی از طریق تغییر و طراحی محیطی 79
4-1: امنیت محیط وعاری از ترس از جرم 80
4-1-1: امنیت ومفهوم آن 80
4-1-2: محیط اجتماعی ومحیط جرم 82
4-1-3: تأثیر ناامنی ذهنی مجرم در پیشگیری وترس از وقوع جرم 84
4-2: اصول پیشگیری از جرم وارتقای امنیت با استفاده از طراحی محیطی 87
4-2-1: قلمروگرایی وتقویت آن 88
4-2-2: ارتقاء نظارت برمحیط واماکن 90
4-2-3: کنترل دسترسی یا ورودی 95
4-2-4: تعمیر ونگهداری محیط 97
4-3: استراتژی‌های طراحی محیطی ومدیریت در پیشگیری وضعی از جرم 100
4-3-1: خطوط دید یا شعاع دید 100
4-3-2: پیوستگی بافت شهری 102
4-3-3: نورپردازی 104
4-3-4: مالکیت ،نگهداری ومدیریت 107
4-4: مناطق جرم خیر وحاشیه نشینی به عنوان یکی از مناطق جرم خیز 108
4-4-1: تعریف مناطق جرم خیز واهمیت آن 109
4-4-2: ابزار شناسایی مکان‌ها ی جرم خیز 112
4-4-2-1: سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) 113
4-4-2-2: بکارگیری سیستم موقعیت یاب جهانی (GPS) 114
4-4-2-3: نقشه جرم ومراحل ایجاد آن 115
4-4-3: حاشیه نشینی به عنوان یکی از مناطق جرم خیزوعلل به وجود آمدن آن 117
4-4-3-1: مفهوم حاشیه نشینی و انواع حاشیه نشینی 117
4-4-3-2: علل به وجود آمدن حاشیه نشینی 119
4-4-4: سرقت به عنوان یکی از رفتار‌های مجرمانه بعد از شکل گیری حاشیه نشینی ونقش شهرداری در پیشگیری وکاهش جرایم از جمله سرقت در این مناطق 121


4-4-4-1: سرقت به عنوان یکی از رفتار‌های مجرمانه بعد از شکل گیری حاشیه نشینی 121
4-4-4-2: نقش شهرداری در پیشگیری وکاهش جرایم از جمله سرقت در مناطق حاشیه نشین 123
فصل پنجم ـ پیشگیری وضعی انتظامی یا پلیسی 126
5-1: اقدامات وضعی پلیسی یا انتظامی 127
5-1-1: اقدامات پیشگیرانه کلاسیک«سرکوبی وحضورپلیس در صحنه » پلیس 127
5-1-2: اقدامات نوین پیشگیری پلیسی 131
5-1-2-1: پلیس جامعه محور واهداف آن 131
5-1-2-2: پلیس مسأله محور 134
5-2: طبقه¬بندی مکان‌های مرتبط با مسائل عام پلیسی وحضور گشتی‌های پلیس در مکان‌های جرم خیز 137
5-2-1: طبقه بندی مکان‌های مرتبط با مسائل عام یا امورپلیسی 137
5-2-2: حضور گشتی‌های پلیس در مکان‌های جرم خیز 141
5-3: پلیس محله یا نگهبان محله 144
5-3-1: نقش پلیس محله «نگهبان محله» در پیشگیری از وقوع جرم وتفاوت آن با پلیس سنتی 145
5-3-1-1: تعریف ونقش نگهبان محله در پیشگیری از وقوع جرم به ویژه سرقت 145
5-3-1-2: مقایسه پلیس محله با پلیس سنتی 147
5-3-2: ساختار و فعالیت‌های موسسات انتظام و وظایف پلیس یا نگهبان محله 148
5-3-2-1: ساختار مراکز انتظام و نوع فعالیت‌های مؤسسات حفاظتی و مراقبتی نگهبان محله 148
5-3-2-2: وظایف پلیس محله و کلانتری ناجا در قبال مؤسسات مراقبتی و حفاظتی 150
فصل ششم: نتیجه گیری و پیشنهادها 152
6-1: نتیجه گیری 153
6-2: پیشنهادها 158
منابع 160