پرسشنامه هیجان تحصیل(AEQ) پکران و همکاران 2005

این ابزار به منظور اندازه‌گیری هیجان‌های تحصیلی دانش‌آموزان توسط پکران و همکاران (2005) طراحی و ساخته شده است. این پرسشنامه از نوع خودگزارشی و مداد ـ کاغذی است که در سه قسمت، شامل بخش هیجان‌های مربوط به کلاس، هیجان‌های مربوط به یادگیری و هیجان‌های مربوط به امتحان تهیه شده است. بخش مربوط به هیجان امتحان تحت عنوان «پرسشنامه هیجانات امتحان» انتشار یافته و یک بخش کامل و مجزا از پرسشنامه را تشکیل می‌دهد. در هر قسمت 8 زیرمقیاس وجود دارد. زیرمقیاس¬های مربوط به کلاس، که شامل 80 سؤال است و هشت هیجان زیر را اندازه¬گیری می¬کند: لذت از کلاس، امیدواری، غرور (افتخار)، عصبانیت (خشم)، اضطراب، شرم، ناامیدی و خستگی (بی‌حوصلگی). قسمت مربوط به هیجانات امتحان، که شامل 77 سؤال است عبارتند از: لذت از امتحان، امیدواری، غرور، عصبانیت، اضطراب، آرامش، شرم و ناامیدی. هیجانات مربوط به یادگیری، که شامل 75 سؤال است؛ لذت از یادگیری، امیدواری، غرور، عصبانیت، اضطراب، شرم، ناامیدی و خستگی را اندازه¬گیری می¬کند. باید توجه داشت که پکران و همکاران(2005) به گونه¬ای سؤالات را طراحی کرده‌اند که هر قسمت تجربه¬های هیجانی را در سه موقعیت مختلف می‌سنجد. برای مثال، هیجانات مربوط به کلاس، شامل سه دسته از سؤالات مربوط به هیجانات تجربه شده قبل، هیجانات حین و هیجانات بعد از کلاس است. پژوهش پکران و همکاران (2005) نشان می¬دهد که آلفای کرونباخ محاسبه شده برای خرده مقیاس¬های پرسشنامه از 75/0 تا 95/0 بدست آمده است که نشان دهنده‌ی پایایی قابل قبول این ابزار است. کدیور و همکاران (1388)، این پرسشنامه را در جامعه دانش‌آموزان دبیرستانی ایران مورد اعتباریابی قرارداده و پایایی مقیاس هیجان‌های مربوط به کلاس این پرسشنامه را نیز بین 73/0 تا 84/0 گزارش نموده‌اند (طبق جدول1)؛ که نشان‌دهنده‌ی این است که پرسشنامه هیجان‌های تحصیلی، پایایی قابل قبول و کافی دارد و ضرایب حاصل از آن با نتایج پژوهش پکران و همکاران (2005) قابل قیاس است. همچنین بررسی روایی این ابزار در پژوهش کدیور و همکاران (1388) نشان می دهد این پرسشنامه از میزان روایی مناسبی برخوردار است. دراین پژوهش با توجه به اهداف مورد نظر زیر مقیاسهای مربوط به هیجانات کلاس شامل لذت از کلاس (5 سوال)، غرور(5 سوال)، خشم (4 سوال)، اضطراب (5 سوال)، ناامیدی (4سوال)، شرم (8 سوال) و خستگی(11 سوال)، مورد استفاده قرار گرفت. به عنوان مثال گویه "مفتخرم که در این کلاس بهتر از بقیه عمل کنم"، هیجان مثبت غرورو گویه "هرگاه در کلاس صحبت می‌کنم، می‌خواهم به سوراخی رفته و پنهان شوم" نیز شرم را می‌سنجد. در این پرسشنامه دانش‌آموزان تجربیات هیجانی خود را در یک مقیاس لیکرتی 5 درجه ای از کاملاً مخالفم (1) تا کاملاً موافقم (5) درجه‌بندی می¬کنند. میزان آلفای کرونباخ محاسبه شده در این تحقیق، برای خرده مقیاس‌های هیجان تحصیلی (موقعیت کلاس) طبق جدول1مشخص شده است.